Genel olarak serbest bölgeler; ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla beraber gümrük bölgesi dışında sayılan, ülkede geçerli ticari, mal ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanırlar.

Dünyada ve Türkiye’de Serbest Bölgeler

Dünyada ilk serbest bölgeler büyük tüketim merkezlerine yakın ticaret yolları üzerinde kurulan ticaret kolonilerinin “serbest alan” veya “gümrük dışı bölge” haline getirilmesiyle ortaya çıkmış, ülkelerin ekonomilerini güçlendirmek amacıyla serbest ticaret ve serbest üretim bölgeleri kurulmaya başlanmıştır. İthal edilen malların gümrük vergisinden muaf olduğu dünyanın ilk serbest limanı 1547 yılında İtalya’da kurulmuştur.

Gelişmekte olan ülkelerin endüstriyel kalkınmasında ve ihracatlarının artırılmasında serbest bölgelerin önemli katkısının olduğu fikrinin 1960 ve 1967 yıllarında Birleşmiş Milletler tarafından benimsemesinden sonra dünyada serbest bölge sayısı hızla artmaya başlamıştır. Dünyada 100’den fazla ülkede 850’den fazla serbest bölge faaliyet göstermektedir.

Türkiye’de serbest bölgelerin kurulması, 1984 yılında Serbest Bölgeler Başkanlığının oluşturulması ve 15 Haziran 1985 tarihinde 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu yürürlüğe girmesiyle hız kazanmıştır. Ülkemizin değişik bölgelerinde aktif 19 adet Serbest Bölge kurulu olup ülke ekonomisine bu güne kadar 200 milyar doları aşkın ticaret hacmi sağlanmıştır.

Ege Serbest Bölgesi

1989  yılında kurulan ve 1990 yılında faaliyete başlayan  Ege Serbest Bölgesi, 2.200.000 m2 alana sahip olup İzmir’in  Gaziemir İlçesinde  yer almaktadır. Bölgede 175  firma faaliyet göstermekte ve 21.158  kişi   istihdam edilmektedir.

Ege Serbest Bölgesinde ağırlıklı olarak havacılık ve savunma sanayi, elektronik-elektronik, otomotiv, makine imalat ve montajı, kimya, enerji, tekstil, gıda işleme ve paketleme gibi sektörler yer almaktadır.

2017 yılında gerçekleşen ticaret hacmi $ 4,3 milyar ABD doları olup bölgenin hizmete girişinden bugüne kadar gerçekleşen toplam ticaret hacmi ise 70 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.

Ege Serbest Bölgesi, son üç yıl baz alındığında,  % 153’lük ihracatın ithalatı karşılama oranı ( Serbest Bölgeler ortalaması %110), kilo başına  ortalama 8,48 USD ihracat değeri (Türkiye ortalaması:1,66 USD) ile Türkiye’nin en büyük serbest bölgesi ve ihracat üslerinden biri konumunda bulunmaktadır. 

Serbest Bölgeler Mevzuatı

Tıklayınız.

Serbest Bölgeler Ticaret Hacmi Verileri